معماری روکوکو

سبک روکوکو متعلق به گونه ای از هنر و معماری است که از کشور فرانسه در میانه قرن هجدهم آغاز شد و ویژگی اصلی این سبک استفاده از تزئینات ظریف ولی

 قابل توجه است. هنرهای دکوراتیو سبک روکوکو که معمولا به آن سبک باروک متاخر نیز گفته می شود، برای دوران کوتاهی پیش از گسترش سبک نئوکلاسیسزم (سبک معماری نئوکلاسیک)، در جهان غرب رونق گرفته بود.
واژه روکوکو بیشتر متعلق به یک دوره زمانی است تا یک سبک مشخص. معمولا بازه زمانی از قرن هجدهم را ” روکوکو” می نامند، که تقریبا با سال 1715 میلادی و مرگ لوئی چهاردهم، پادشاه فرانسه آغاز می شود و تا انقلاب کبیر فرانسه در سال 1789 ادامه می یابد. این دوره از تاریخ فرانسه، متعلق به پیش از وقوع انقلاب کبیر است و در این دوران سکولاریسم در این کشور کم کم در حال گسترش بود و همنیطور جمعیت افرادی که امروز به آنها بورژوازی یا طبقه متوسط گفته می شود، به تدریج افزایش می یافت. حامیان هنر در این دوران، تنها خانواده سلطنتی و اشراف و آریستوکرات ها نبودند و بنابراین هنرمند و صنعتگر می توانستند به گستره وسیع تری از مشتریان متعلق به طبقه متوسط، هنر خود را بفروشند. ولفگانگ آمادئوس موتزارت (1756-1791) نه تنها برای خانواده سلطنتی اتریش آهنگسازی می کرد، بلکه مخاطبان او شامل مردم عادی نیز می شدند.

دوران روکوکو در فرانسه در حقیقت نوعی دوران گذار بوده است. مردم فرانسه در این دوران حاکمیت پادشاه جدید، لویی پانزدهم را که تنها 5 سال داشت نمی پذیرفتند. دوران بین سال های 1715 میلادی تا زمانی که لویی پانزدهم در سال 1723 میلادی به سن قانونی حاکمیت رسید را دوران ریجنسی نیز می گویند. در این دوران دولت فرانسه توسط یک نائب السلطنه به نام ” ریجنت” اداره می شد، فردی که مرکز حکومت را از کاخ باشکوه ورسای به پاریس بازگرداند. در این برهه از زمان که عصر روشنگری نیز نام دارد، ایده آل های دموکراسی دیگر بار مورد توجه قرار گرفت چرا که در این زمان جامعه تا حدودی از زیر بار سلطنت مطلق آزاد شده بود. در این زمان ابعاد آثار هنری کوچکتر شد. نقاشی ها به جای آنکه که صرفا برای آویخته شدن بر روی دیوار کاخ ها آماده شوند، در ابعاد کوچکتر برای ابعاد سالن ها و فروشندگان آثار هنری آماده شدند. در این دوران اشیاء کوچک و کاربردی روزمره نیز مانند لوستر و کاسه سوپخوری، از نظر طراحی مورد توجه قرار گرفتند.

تعریف واژه روکوکو

سبکی از معماری و دکوراسیون که اصالتا از فرانسه نشات گرفته و بیانگر تکامل دوران باروک در میانه سده هجدهم است. از ویژگی های این سبک استفاده از تزئینات فراوان و رنگ های روشن می باشد. ( فرهنگ لغات معماری و ساختمان سازی)

ویژگی های سبک روکوکو

ویژگی های سبک روکوکو شامل استفاده از منحنی های پیچیده و همینطور تزئیناتی به شکل صدف و گیاه می باشد. از دیگر ویژگی های این سبک استفاده از فرم بیضی برای طراحی فضاهاست. طرح و نقش های این سبک بسیار پیچیده بوده و جزئیات در آن بسیار ظریف می باشد. برای بررسی بیشتر می توانید پیچیدگی اتاق بیضی شکل نشان داده شده در ابتدای این متن که مربوط به هتل de Soubise در پاریس می باشد را با اتاق طلایی رنگ پادشاه فرانسه، لوئی چهاردهم، در کاخ ورسای در سال 1701 مقایسه کنید. در سبک روکوکو، اشکال پیچیده و غیرمتقارن هستند و رنگ ها اغلب روشن و پاستلی انتخاب می شوند. البته رنگ ها را بدون خطی از نور و درخشندگی بر روی آنها نمی توان یافت. از رنگ طلایی نیز در این سبک به وفور استفاده می شده است.
پروفسور رشته هنرهای زیبا، ویلیام فلمینگ در مورد این سبک می گوید: ” هر چه سبک باروک سنجیده و حجیم و غافلگیرکننده است اما سبک روکوکو ظریف، سبک و خودسرانه می باشد.” البته که هر کسی شیفته سبک روکوکو نمی شود اما معماران و هنرمندان این سبک رویکرد جدیدی را به کار بستند که هنرمندان پیش از آنها تاکنون چنین نکرده بودند.
نقاش دوران روکوکو آزاد بود که نه تنها آثار هنری عظیم برای دیوار قصرها بیافریند بلکه بتواند نقاشی های کوچکتر و ظریفتر برای نمایش در سالن های فرانسوی خلق کند. ویژگی نقاشی های این سبک استفاده از خطوط نرم، خط دورهای مبهم، خطوط منحنی و تزئینات پر جزئیات و فقدان تقارن بوده است. موضوع نقاشی در این دوران نسبت به قبل بسیار جسورانه تر شده وشاید برخی از نقاشی های این سبک، با استاندارد امروز، پرنوگرافیک محسوب شوند.

والت دیسنی و هنرهای دکوراتیو به سبک روکوکو

در طول قرن هجدهم، استفاده از این سبک مملو از تزئینات، در هنر، طراحی مبلمان و طراحی داخلی در کشور فرانسه بسیار مشهور شد و رواج پیدا کرد. سبک باشکوه روکوکو، ظرافت سبک rocaille فرانسه را با جزئیات سبک باروک ایتالیا در هم آمیخت. ساعت ها ، قاب های پرکار، آینه ها، اشیا فلزی و شمعدان ها برخی از اشیا مصرفی روزمره بودند که در این سبک، طراحی آنها مورد توجه قرار گرفت و در مجموع نام هنرهای دکوراتیو بر آنها گذاشته شد.
در زبان فرانسه واژه rocaille به سنگ، صدف و تزئینات صدفی شکل که روی فواره ها و سایر آثار هنری دکوراتیو آن دوران سوار می شدند، اطلاق می گردد. شمعدان های پرسلانی ایتالیایی با تزئیناتی به شک ماهی، صدف، برگ و گل، به یک اثر هنری دکوراتیو رایج در قرن هجدهم تبدیل شده بودند.

در گذشته، نسلی که در فرانسه رشد یافته بود باور به مطلق گرایی داشت و اینکه پادشاه از طرف خداوند قدرت گرفته است. با درگذشت پادشاه فرانسه، لوئی چهاردم، اعتقاد به حق پادشاهی از جانب خدا، از طرف مردم مورد سوال قرار گرفت و موجی از سکولاریزم نوین به وجود آمد. در نتیجه در دوران رواج سبک روکوکو، نحوه به کارگیری المان های مسیحی در آثار هنری متفاوت شد و گاهی در آثار هنری دکوراتیو و همینطور نقاشی های این دوران، این المان ها با رویکردی متفاوت و گاهی بازیگوشانه به کارگرفته شدند. برای نمونه طراحی این دو شمعدان پرسلانی که اولی متعلق به آلمان و دومی متعلق به ایتالیا می باشد را با هم مقایسه کنید. شمعدان پرسلانی متعلق به کشور آلمان، در طراحی فرشته های روی شمعدان، به تاثیر اندیشه های جدید در این دوران بر روی طراحی، توجه کنید. کمپانی معتبر انیمیشن والت دیسنی، در طراحی کاراکترهای خود در کارتون دیو و دلبر، از خیلی از المان های سبک روکوکو استفاده کرده است. کاراکتر شمعدان والت دیزنی به نام Lumiere کاملا شبیه به آثار طلاساز فرانسوی Juste-Aurèle Meissonnier (1695-1750) می باشد که شمعدان های خاص طراحی او بارها مورد تقلید قرار گرفته است. البته جای تعجب نیست که داستان کارتون دیو و دلبر والت دیزنی در محدوده زمانی سال های 1740 یعنی دوران روکوکو بازگو می شود و البته سبک طراحی این انیمیشن توسط والت دیزنی نیز کاملا صحیح و مطابق این دوران می باشد.

نقاشان عصر روکوکو

سه تن از نقاشان مشهور دوران روکوکو، جین آنتونی واتئو، فرانسیس بوچر و جین هونوری فراگونارد می باشند. نقاشی “لذت باله” که در تصویر بالا نمایش داده شده است اثر جین آنتونی واتئو (1684-1721) از نوع نقاشی های متداول دوران روکوکو می باشد، که دوران تغییرات و تضادها بوده است. صحنه به تصویر کشیده شده هم فضای داخلی را نمایش می دهد و هم فضای خارجی. این نقاشی به نوعی هم در درون یک بنای معمارانه عظیم است و هم این بنا گشوده رو به سوی جهان طبیعت اطراف می باشد. افرادی که در این نقاشی ترسیم شده اند، طبقه بندی شده اند و احیانا این طبقه بندی براساس موقعیت اجتماعی آنها می باشد. این طبقه بندی به گونه ای است که هیچگاه این افراد نمی توانند یک کل واحد تشکیل دهند. برخی از صورت ها واضح و برخی محو شده است. برخی از آنها پشت خود را به بیننده کرده اند در حالی که برخی از آنها صورت خود را به رویروی بیننده چرخانده اند. برخی لباس های روشن پوشیده اند و برخی در لباس های تیره ظاهر شده اند، به گونه ای که انگار این افراد تیره پوش از نقاشی های قرن هجدهمی رامبراند فرار کرده اند و به محیط این نقاشی آمده اند. منظری که واتو در این نقاشی خلق کرده، متعلق به زمان نبوده و زمان آینده را پیش بینی می کرده است.

فرانسیس بوچر (1703-1770) امروزه به نقاش الهه ها و زنان جسور مشهور است. آثار او شامل نقاشی هایی از الهه اساطیری روم باستان، دیانا، با ژست های متفاوت می باشد و همنیطور زنان نیمه برهنه، موضوع برخی از آثار او هستند. نام بوچر همواره همراه با سبک روکوکو بوده، چرا که یکی از مشتریان مشهور او ، مادام دو پومپادور، معشوقه شاه فرانسه، لوئی پانزدهم، بوده است. جین هانروی فراکونارد (1732-1806) نیز از دیگر نقاشان این دوره و شاگر بوچر بوده است و به واسطه خلق نقاشی مشهور سبک روکوکو به نام “تاب بازی” در 1767 میلادی، معروفیت دارد. این نقاشی که تا به امروز در نمونه های بسیاری از آن تقلید شده است، سرشار از سبکسری، شیطنت، بازی، تزئین، احساس و تمثیل می باشد. گفته می شود زنی که در این نقاشی در حال تاب خوردن است، معشوقه یکی دیگر از مشتریان آثار هنری جین هانروی بوده است.

خاتم کاری و طراحی مبلمان در سبک روکوکو

جزئیات خاتم کاری بر روی یک کمد اثر چیپندل، 1733 میلادی
در قرن هجدهم ابزارهای دستی و همچنین روند به کار گیری این ابزار دچار تغییراتی شده بودند. خاتم کاری پروسه ای زمان بر از طرح اندازه به واسطه کنده کاری بر روی چوب و عاج بر روی یک رویه و زهوار است که می تواند به مبلمان الصاق شود. روش کار در این هنر تقریبا شبیه به موازییک کاری است، روشی که در آن با استفاده از کنارهم گذاشتن قطعات، فرضا بر روی کفسازی، طرح اندازی می شود. تصویری که در بالا مشاهده می شود جزئیات خاتم کاری کمد Minerva and Diana اثر توماس چیپندل در سال 1773 است که خیلی ها معتقدند که یکی از بهترین کابینت کاری های انگلیسی است.
سبک طراحی مبلمان فرانسوی در بین سال های 1715 و 1723 یعنی تا زمان رسیدن لوئی پانزدهم به سلطنت، را مبلمان ریجنسی فرانسه می نامند که نباید آن را با ریجنسی انگلستان اشتباه کرد. ریجنسی انگلستان تقریبا یک قرن بعد از ریجنسی فرانسه اتفاق افتاده است. در دورانی که در فرانسه مبلمان ریجنسی فرانسه متداول بود، در بریتانیا مبلمان سبک کویین آن و سبک ویلیام اند مری رواج داشت. بعلاوه در فرانسه در زمینه مبلمان، سبک امپایر همزمان با سبک ریجنسی انگلستان رواج داشته است.
مبلمان لوئی پانزدهم یا با خاتم کاری پر می شد مانند میز دراوری از جنس بلوط به سبک لوئی پانزدهم که مشاهده می کنید و یا مملو از منبت بود که روی آن ورق طلا کار شده بود مانند میز چوبی منبت کاری شده با رویه مرمری مربوط به قرن هجدهم فرانسه که تصویر آن نیز در پایین دیده می شود.

در این دوران اما در بریتانیا پارچه مبلمان ها، جسورانه و زنده انتخاب می شد، مانند این کاناپه از جنس گردو که از پارچه برند SOHO استفاده کرده و متعلق به 1730 است. کاناپه از جنس گردو با استفاده از پارچه برند SOHO با طرحی زنده و جسورانه متعلق به 1730 میلادی، بریتانیا

سبک روکوکو در روسیه

قصر کاترین در نزدیکی سنت پترزبورگ، روسیه
در زمانی که معماری باروک در کشورهای فرانسه، ایتالیا، انگلستان، اسپانیا و آمریکای جنوبی رواج داشت، سبک روکوکو به گونه ای ملایم تر در کشورهای آلمان، اتریش، اروپای شرقی و روسیه مورد استفاده قرار می گرفت. اگرچه سبک روکوکو در اروپای غربی به میزان زیادی مربوط به دکوراسیون فضای داخلی و هنرهای دکوراتیو بوده ، اما اروپای شرقی از این سبک هم در داخل بنا و هم در خارج بنا بهره می گرفته است. در مقایسه با سبک باروک، معماری روکوکو، ملایم تر و ظریف تر بوده و رنگ ها مات تر بودند و اشکال منحنی بیشتر خودنمایی می کردند.
کاترین اول، امپراتور روسیه از 1725 تا زمان مرگش در 1727، یکی از قدرتمندترین زنان قرن هجدهم بوده است. کاخی در نزدیکی سن پترزبورگ که نام خود را از او گرفته است در سال 1717 توسط همسر کاترین، پیتر کبیر شروع به احداث شد. در سال 1756 این بنا از نظر ابعاد بزرگتر و باشکوه تر شد، به ویژه به این دلیل که بتواند احیا کننده شکوه کاخ ورسای فرانسه باشد. گفته می شود که کاترین کبیر، امپراتور روسیه از 1762 تا 1796 به شدت ولخرجی های سبک روکوکو را رد می کرده و با آن مخالف بوده است.

سبک روکوکو در اتریش

تالار مرمر در کاخ بلودر بالا در اتریش

کاخ بلودر در وین در کشور اتریش واقع شده و توسط ژوهان لوکاس ون هیلدبرانت (1668-1745) که معمار بود، طراحی شده است. کاخ بلودر پایین در بین سالهای 1714 و 1716 ساخته شده و کاخ بلودر بالا در فاصله سال های 1721 تا 1723 احداث شده است. این دو کاخ تابستانی عظیم به سبک باروک بوده و طراحی داخلی آنها به سبک دوران روکوکو می باشد. تالار مرمر درکاخ بالا قرار داشته و هنرمند ایتالیایی سبک روکوکو، کارلو کارلون، برای طراحی فرسک های سقف این بنا، به خدمت گرفته شده بوده است.

گچ بری های سبک روکوکو

فضای داخلی بنای Wieskirche، کلیسایی در استان باواریا آلمان، اثر دومنیکوس زیمرمان
فضاهای داخلی اغراق آمیز سبک روکوکو، می تواند بسیار شگفت انگیز بوده و مایه اعجاب آدمی شود. نمای سخت و صلب معماری کلیساهای آلمانی دومنیکوس زیمرمان، حتی اشاره ای به این که در داخل این بناها چه می گذرد، ندارد. کلیساهای مذهبی استان باواریا در قرن هجدهم به واسطه شاهکارهای گچبری آنها، هم در زمینه معماری و هم  در زمینه هنر بسیار مورد مطالعه قرار گرفته اند.
دومنیکوس زیمرمان در 30 ژوئن 1685 در منطقه Wessobrunn از ایالت باواریا در آلمان چشم به جهان گشود. صومعه Wessobrunn Abbey جایی بود که مردان جوان برای یادگیری هنر باستانی گچبری به آنجا می رفتند و زیمرمان نیز از این قاعده مستثنا نبود و بعدها رویکرد او متعلق به جریانی شد که مکتب Wessobrunner نام گرفته بود.
تا سال های 1500 این منطقه مقصد مسیحیانی بود که به معجزه برای شفا اعتقاد داشتند و رهبران مذهبی محلی مردم را به انجام اعمال مذهبی تشویق می کردند. زیمرمان نیز برای  ساخت مکان هایی برای معجزات الهی تعیین شده بود اما شهرت او  تنها به خاطر دو کلیسای مذهبی است. کلیسای Wieskirche در شهر Wies و کلیسای Steinhausen در شهر Baden-Wurttemberg. هر دو این کلیساها نمایی ساده با بام های رنگی دارند، که عموم مردم را جهت انجام مراسم مذهبی برای شفاگرفتن به واسطه معجزه به خود جلب می کنند، در عین حال فضای داخلی هر دو این کلیساها جزء شاخص ترین نمونه های گچبری دکوراتیو به سبک روکوکو در باواریا می باشد.

گچ کاران آلمانی و ایجاد حس ابهام در بناهای روکوکو

معماری رکوکو در شهرهای آلمان جنوبی در حدود سالهای 1700 شکوفا شد که این سبک اصالت خود را از طراحی های باروک فرانسوی و ایتالیایی آن زمان می گرفت. در این زمان، هنر بهره گیری از یک متریال ساختمانی باستانی، یعنی گچ، برای هموار کردن دیوارهای غیر مسطح رایج بود و تدریجا جای خود را به استفاده از متریالی شبیه به مرمر به نام scagliola (skal-YO-la) داد. متریالی که استفاده از آن برای ساخت جرز و ستون هم ساده تر و هم ارزان تر از سنگ بود. در این زمان، نوعی رقابت بین هنرمندان بومی گچ کار در استفاده از گچ چسبنده برای تبدیل مهارت دست به یک هنر دکوراتیو وجود داشت.
آثار این هنرمندان به گونه ای است که سوالی که پیش می آید این است که آیا این هنرمندان متخصص گچ کار، واقعا سازندگان کلیساهایی برای خداوند بودند، یا خدمتکاران مراسم های مذهبی مسیحیان و یا ترویج دهندگان هنر دست خود.
در حقیقت آنچه روکوکو در باواریا به آن مشهور است، ایجاد نوعی ابهام در هر جایی است که این سبک به کار رفته است. این جمله ای است که اولیویر برنیر در مجله نیویورک تایمز در مورد این سبک می گوید: اگرچه مردمان باواریا کاتولیک بوده و باقی مانند اما سخت است که بگویید کلیساهای قرن هجدهمی این مکان تنها وابسته به مذهب بوده اند، بلکه چیزی غیرمذهبی در این کلیساها وجود دارد. این فضاها، مانند حس عبور از یک سرسرا به یک سالن تئاتر، مملو از حسی دلپذیرند.

میراث زیمرمان

اولین پروژه موفق زیمرمان که شاید اولین کلیسای او در این منطقه به سبک روکوکو نیز بوده باشد، یک کلیسا در منطقه ای روستایی به نام Steinhausen بود که در سال 1733 تکمیل شد. این معمار، برادر بزرگتر خود را که در زمینه فرسک های دیواری ماهر بود به نام ژوهان باپتیست را برای نقاشی دقیق دیوارهای داخلی این کلیسای مذهبی به کار گرفت. اگرچه کلیسای Steinhausen اولین کلیسا به سبک روکوکو در این منطقه بود اما کلیسا مذهبی شهر wies که در سال 1754 ساخته شده و در بالا تصویر آن دیده شد، به عنوان نقطه اوج طراحی داخلی به سبک روکوکو آلمان بوده که در سقف خود دربی نمادین به بهشت دارد. این کلیسای روستایی در Meadow نیز از آثار برادران زیمرمان است. دومنیکوس زیمرمان از گچبری و هنر خود بر روی مرمر برای ساخت محراب تزئین شده و باشکوه در درون این بنای معماری بیضی شکل و ساده استفاده کرده است، دقیقا همانگونه که در اولین پروژه خود در Steinhausen نیز این کار را کرده بود.
Gesamtkunstwerke یک واژه آلمانی است که معرف روند کاری زیمرمان می باشد. این واژه به معنای “کلیه کارهای هنری” وظیفه طراح معمار برای هم طراحی داخلی و هم طراحی خارجی را در یک بنا شرح می دهد، یعنی هم ساختن بنا و هم دکوراسیون بنا. معماران مدرن تر مانند فرانک لوید رایت آمریکایی نیز از این ایده در طراحی معماری، که معماری باید هم داخل و هم خارج بنا را شامل شود، استقبال کردند. قرن هجدهم به نوعی دوران گذار بوده است و شاید هم به نوعی سرآغاز جهان مدرنی که ما امروز در آن زندگی می کنیم.

روکوکو در اسپانیا

در اسپانیا و مستعمرات آن، کارهای گچبری به نام churrigueresque شناخته می شوند که متاثر از نام معمار اسپانیایی خوزه بنیتو دی چوریگورا (1665-1725) نام گذاری شده است. در تصویر فوق، در گچکاری هایی که کار دست Ignacio Vergara Gimeno و طراحی Hipolito Rovira معمار می باشد، تاثیر روکوکو فرانسوی به چشم می خورد. در اسپانیا، در طول سال ها جزئیات فراوانی هم به بناهایی به سبک اکلکتیزم و التقاط گرایی مانند Santiago de Compostela و هم به بناهای شخصی مانند بنای گوتیک قصر Marquis de Dos Aguas اضافه شده است. بنای قصر Marquis de Dos Aguas در طول دوران گسترش سبک روکوکو در معماری غربی، در حدود سال های 1740، تحت بازسازی قرار گرفته بود و امروز این بنا به عنوان موزه ملی سرامیک پذیرای بازدیدکنندگان است.

زمان حقیقت را آشکار می کند

نقاشی “زمان حقیقت را آشکار می کند” ، 1733، اثر Jean-François de Troy.
در این دوره زمانی، نقاشانی که خود را محدود به نقاشی برای پادشاهان و جامعه آریستوکراتی نکرده بودند، از مضامین تمثیلی در نقاشی های خود بهره می بردند. این هنرمندان به راحتی در بیان احساسات خود آزاد بودند و اثر آنها توسط تمامی طبقات اجتماعی دیده می شد. نقاشی که در بالا تصویر آن امده است، “زمان حقیقت را آشکار می کند” نام داشته و در 1733 توسط Jean-François de Troy نقاشی شده که یکی از نقاشی های تمثیلی است.
نسخه اصلی این نقاشی بر دیوارهای گالری ملی لندن آویخته است. در این نقاشی 4 عفیفه در سمت چپ تابلو نشان داده شده اند که تمثیلی از صبر، عدالت، میانه روی و احتیاط می باشند. تصویری که در بالا دیده می شود بخشی از تصویر اصلی است و در تصویر اصلی یک سگ بر روی پای عفیفه ها نشسته است که نماد وفاداری می باشد. در عین حال “پدر زمان” در قسمت بالای نقاشی در حال پرواز است و انگار دارد برای دخترش حقیقت را آشکار می کند. دحتری که در حال برداشتن ماسک از روی صورت زن در سمت راست تصویر می باشد. زن سمت راست تصویر، شاید به نوعی سمبل فریب کاری است و به همین دلیل در سمت مخالف عفیفه ها در تصویر ترسیم شده است. در پس زمینه تصویر، بنای پانتئون روم به چشم می خورد که بعلاوه در پس زمنیه می توان دید با کنار رفتن ابرها، روزی تازه از راه می رسد و بنای پانتئون از پشت ابرها آشکار می شود. البته باید توجه داشت سبک نئوکلاسیسزم بر مبنای معماری یونان و روم باستان از جمله بناهایی مانند پانتئون، سبک غالب قرن آینده این دوران بوده است.

پایان دوران روکوکو

مادام دی پومپادور، معشوقه پادشاه فرانسه، لوئی پانزدهم، در سال 1746 درگذشت و خود شاه نیز در 1774 بعد از دهه ها جنگ و خونریزی و خوشگذرانی از دنیا رفت. بعد از او لوئی شانزدهم آخرین فرد از دودمان بوربون بود که پادشاهی فرانسه را به عهده می گرفت. مردم فرانسه این سلسله را نهایتا در 1792 برانداختند و لوئی شانزدهم و همسرش ماری آنتوانت هر دو مجازات و گردن زده شدند.
دروان روکوکو در اروپا همزمان با دورانی است که بنیانگذاران آمریکا یعنی جورج واشنگتن، توماس جفرسون و جان آدامز تازه متولد شده بودند. عصر روشنگری یعنی دورانی که منطق و علم ویژگی بارز آن بود، با انقلاب هایی هم در فرانسه و هم در آمریکای جدید به اوج خود رسید و شعار “آزادی، برابری، برادری” شعار انقلاب فرانسه را تشکیل می داد که پایان بخش دوران افراط و خوشگذرانی و تزئینات بیش از حد روکوکو برای رژیم سلطنتی بود.
پروفسور تالبوت هاملین از دانشگاه کلمبیا در کتابی نوشته است که قرن هجدهم دوران گذار به جهانی بوده است که ما امروز در آن زندگی می کنیم و به همین دلیل است که خانه های قرن هفدهمی امروز تبدیل به موزه شده اند اما بناهای قرن هجدهمی کماکان کاربردی بوده و حتی به عنوان بنای مسکونی مورد استفاده قرار می گیرند. بناهایی که به ویژه بر مبنای مقیاس انسانی ساخته شده اند و طراحی آن ها جهت آسودگی انسان است. هاملین همچنین معتقد است که “منطق، که در فلسفه آن زمان جایگاه ویژه ای داشته است، راهنمای معماران در طراحی این بناها بوده است.”

سایت شخصی محمود اژدری