دوران جدید باغسازی در انگلستان از سال ١۵١٩ آغاز گردیده است. در نمونه های سنتی و قدیمی باغ های انگلیسی تلاش می شده از ایجاد خطای چشم در ترکیب رنگ ها جلوگیری شود؛ و نیز کاشت درخت و درختچه های ردیفی، ساخته فضاهای تپه شکل و یا دریاچه های مصنوعی نیز انجام می شده. طوری که خیابان های باریک با پوششی دو طرفه از درختان و هم چنین وجود تک درخت در فضاهای بزرگ در طرح های کلاسیک و قدیمی انگلیسی به چشم می خورد.
باغ انگلیسی در حقیقت از ترکیب نقاشی، شعر، خیال و شکلهای دیگر که عمق ریشه آن تحت تأثیر ادبیات قرار داشت. باغ انگلیسی به دو سبک باغهای رسمی و باغ طبیعی تقسیم میشود. باغهای دوره رنسانس انگلستان در فضایی طراحی شده که گیاهان در خطوط راست و مستقیم قرار داشتند و این یکی از مشخصههای مهم باغ انگلیسی است. ساختن برکه ها و استخرهای بزرگ، کاشتن گل های زیبا، بوجود اوردن تپه ها و درختان که در دوطرف خیابان که اکثرا از سرو تشکیل می شد و دیگر فضاهای خالی که با چمن پوشیده میشد و گذاشتن یک درخت در مرکز زیبایی بی نظیری می بخشید.
فوارها و آبنماهای ساده نیز یکی از عنصرهای اصلی باغ انگلیسی بود. مدلهای مختلف باغ از دوره رنسانس تا کلاسیک، در امتداد باغ های منظم و تا قرن هجدهم رو به تکامل داشتند تا اینکه در انگلستان انقلابی در ساختار باغ سازی پدیدار شد. شعرا و نویسندگان انگلیسی در کتب و اشعار خود به تعریف از مناظر بدیع طبیعی و تمسخر باغ سازی منظم پرداختند. البته رشد اقتصادی انگلیس در این امر بسیار مؤثر بود. بدین ترتیب شهرگرایی و زندگی در محیط دست ساز انسان جای خود را به شیوه زندگی در ییلاق حال و هوای روستایی بخشید. ساخت ویلاها به عنوان بیان جامعه آزاد بریتانیا مبنای باغ و منظرسازی قرن هجدهم قرار گرفت.
ساختار باغ انگلیسی نامنظم در این روش با تلاش هر چه بیش تر نقشه کشی می شد تا همه چیز نقشه کشی نشده به نظر آید. جاده های باریک و پرپیچ وخم، توده ای از درختان در فواصل اتفاقی، دریاچه ای کوچک و رودبارهای ماری شکل به جای حوضچه ها و جوی بندی های متقارن مناظری بدیع را به وجود میآوردند.
در طراحی باغ انگلیسی شکل زمین، آب، درخت و معماری همانند تابلوی نقاشی با ایجاد پس زمینه، میان زمینه و پیش زمینه با یکدیگر ترکیب می شدند و بدین ترتیب، تعادل و ترکیب نقاشی گونه منظر جایگزین اصل تقارن ریاضی باغهای فرانسوی است. بهترین نمونه طراحی به باغ های (Rousham) و (Stourhead) و (Stowehouse) خلاصه میشد. در این باغ ها، حرکت و زندگی، جانشین تمامی فضاهای نمایشی باغ های فرانسوی می شد.
تاریخچه سبک باغ سازی در انگلستان
باغ سازی در انگلستان تاریخچهای طولانی و غنی دارد که به قرن ۱۲ میلادی باز میگردد. در ابتدا، باغهای انگلیسی به سبک قرون وسطایی طراحی میشدند که با استفاده از دیوارها و حصارهایی احاطه میشدند و شامل باغچههای کوچک، پرچینها و درختان میشدند. در این دوره، باغها عمدتاً برای اهداف کشاورزی و تولید غذا استفاده میشدند. در قرن ۱۵، باغ سازی در انگلستان تحت تأثیر رنسانس قرار گرفت. این تأثیر منجر به ظهور باغهای رسمی رنسانسی شد که با استفاده از خطوط مستقیم، اشکال هندسی و الگوهای متقارن طراحی میشدند. این باغها اغلب شامل عناصری مانند پارترها، چمنزارها، استخرها و فوارهها بودند. نمونههای برجستهای از باغهای رسمی رنسانسی در انگلستان عبارتند از:
- باغهای Hampton Court Palace
- باغهای قلعه ویندزور
- باغهای قلعه هامپستد
در قرن ۱۸، باغ سازی در انگلستان شاهد انقلابی بود. این انقلاب تحت تأثیر جنبش رمانتیسم بود که بر اهمیت طبیعت و زیباییهای طبیعی تأکید داشت. این تأثیر منجر به ظهور باغهای طبیعی انگلیسی شد که با استفاده از خطوط منحنی، اشکال غیر هندسی و الگوهای نامنظم طراحی میشدند. این باغها اغلب شامل عناصری مانند درختان قدیمی، تپه ها، رودخانهها و دریاچهها بودند. نمونههای برجستهای از باغهای طبیعی انگلیسی عبارتند از:
- باغهای Stowe
- باغهای Stourhead
- باغهای Rousham
باغهای طبیعی انگلیسی تأثیر زیادی بر باغ سازی در سراسر جهان داشتند. این سبک باغ سازی همچنان محبوب است و در بسیاری از باغهای امروزی دیده میشود.
ویژگیهای باغهای انگلیسی
باغهای انگلیسی دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که آنها را از سایر سبکهای باغ سازی متمایز میکند. برخی از این ویژگیها عبارتند از:
- طبیعت: باغهای انگلیسی اغلب به گونهای طراحی میشوند که با طبیعت هماهنگ باشند. این امر با استفاده از عناصر طبیعی مانند درختان، تپه ها، رودخانهها و دریاچهها حاصل میشود.
- حرکت: باغهای انگلیسی اغلب دارای خطوط منحنی و مسیرهای پرپیچ و خم هستند. این امر حرکت و جریان را در باغ ایجاد میکند و باعث میشود بازدیدکنندگان احساس کنند در طبیعت قدم میزنند.
- تنوع: باغهای انگلیسی اغلب دارای تنوع زیادی از گیاهان و درختان هستند. این امر باعث میشود باغها سرزنده و جذاب باشند.
باغ سازی انگلیسی در قرن ۲۰ و ۲۱
در قرن ۲۰ و ۲۱، باغ سازی انگلیسی شاهد تغییراتی بوده است. برخی از این تغییرات عبارتند از:
- استفاده از گیاهان و درختان بومی: باغ سازان انگلیسی به استفاده از گیاهان و درختان بومی علاقه بیشتری پیدا کردهاند. این امر به دلیل نگرانیهای زیست محیطی و همچنین علاقه به ایجاد باغهایی است که با محیط طبیعی اطراف خود هماهنگ باشند.
- توجه به پایداری: باغ سازان انگلیسی به پایداری باغها اهمیت بیشتری میدهند. این امر شامل استفاده از مواد و روشهای پایدار در طراحی و نگهداری باغها است.
- خلاقیت: باغ سازان انگلیسی به خلاقیت بیشتر در طراحی باغها روی آوردهاند. این امر منجر به ظهور سبکهای جدید باغ سازی شده است که از ویژگیهای باغهای انگلیسی سنتی الهام گرفتهاند.
باغ سازی انگلیسی همچنان یک سبک محبوب باغ سازی است. این سبک باغ سازی به دلیل زیبایی، تنوع و هماهنگی با طبیعت مورد توجه است.
سبک باغ سازی در انگلستان
تا اواخر دوران سلطنت الیزابت اول سبک ثابتی در باغ سازی رواج داشت و دچار تغییر چندانی نشد. باغ سازی به سبک خاص انگلیسی بر اساس مستندات تاریخی از اوایل سلطنت جیمز اول (١۶٠٣-١۶٢۵) شروع شد. در این شبک عرض پیاده رو ها بیشتر و گاشت گیاه و گلکاری کم تر بوده است. در سال ١۶٢٠ در دانشگاه آکسفورد نخستین باغ گیاه شناسی انگلیس احداث گردید؛ در همین دوران بود که به تدریج باغچه سازی های کوچک در اطراف ساختمان ها و نیز جعبه های حاوی گل در کناره پنجره ها به چشم می خورد. می توان گفت سبک و سیاق هنر باغ سازی انگلیسی با فرهنگ رومانتیک گونه انگلیسی همخوانی داشت؛ با این استناد که ساخت باغ و پارکی که مشخصاتی از دورنمای یک تابلوی نقاشی را داشته باشد مورد توجه و علاقه بیشتری قرار می گرفت. ساخت و خلق هر شکل و طرحی در طول تاریخ جایگاه خاصی دارد که بر اساس ابتکارات فردی شکل می گیرد. فکر ساخت پرچین در پیرامون باغ ها بر اساس فلسفه “همه طبیعت یک باغ است” در منطقه ای به نام ورسام در آکسفورد پدید آمد؛ این موضوع بر اساس دیدگاه ویلیام کنت در سال ١۶٨۵ اتفاق افتاد.
باغ سازی انگلیسی
در امتداد این مکتب و طرز فکر، ابتکار استفاده از چهارچوب هایی در پیرامون پارک ها ترسط لانسون براون به مرحله عمل درآمد. و همچنین تغیرات و دگرگونی هایی که در سیستم باغ های رسمی و مصنوعی ایجاد شده؛ در قرن هجدهم توسط مفری رپتون (١٨١٨-١٧۵٢) ابه نحوی بود که او سعی داشت باغها را به شکل نمایانگرانی از حالات کوچک و خصوصیات طبیعت به تصویر بکشد. می توان گفت این نوعی بازگشت به طبیعت و لمس و درک بیشتر آن است که در حقیقت تولدی دوباره برای بشر است. شاید این طرز فکر رومانتیک گونه باشد ولی باید گفت هیچ تلاشی نمی تواند انسان را از گرایش آن برای بودن در دامن طبیعت دور کند. انبوه تر شدن سطح کاشت چمن در باغ و کاهش انبوهی درختان شیوه فکری بود که توسط مفری رپتون مورد استفاده قرار گرفت. می توان گفت روبینسون مخترع حاشیه گلکاری، گرترود جیکل معماری آگاه در نحوه استفاده از مجسمه ها در پارک ها و نیز پلکان هایی پوشیده از خزه و داربست های گلی، هستند. لازم به ذکر است که سبک باغسازی در انگستان از شیوه و سبک باغسازی فرانسوی و ایتالیایی نیز تاثیر گرفته؛ همین طور بهره هایی از افکار باغ سازی خاور دور در قرن هجدهم نیز وجود اتفاق افتاده است.
چند مورد از ویژگیهای باغ انگلیسی
- وجود نداشتن نظم در کاشت درختان
- مسیرهای پهن جهت تردد
- فضاهای بزگ چمن کاری شده
- گل کاری از هر رنگ
- استفاده از گونه های مختلف گیاهان
- ابعاد اکثر گا ها و گیاهان نسبت به باغ های دیگر کوچکتر است
- استفاده از پرچین و هرس آنها به صورت نا منظم
- کاشت یک درخت در مساحت های خالی چمن شده
- استفاده از آرک و کالسکه های مملو از گل